Mówi się, że marketing jest wszędzie. W prasie, w telewizji, w biznesie, w edukacji, na ulicy a nawet w domu - w przysłowiowej lodówce. Trudno się z tym nie zgodzić. Wszechobecny marketing ogarnia niemal wszystkie sfery naszego życia.
Dziś chyba każdy zdaje sobie sprawę z jego istnienia. W biznesie jest jak powietrze, bez którego każda organizacja umrze śmiercią naturalną. W życiu codziennym jest jak busola, która ułatwia podejmowanie decyzji zakupowych konsumentom (chociaż nie koniecznie decyzje te są właściwe). Jednak żeby móc odpowiedzieć na pytanie, co to jest marketing warto zadać sobie to pytanie w nieco inny sposób…
Do czego służy marketing?
Najprościej rzecz ujmując, marketing służy organizacjom do rozpoznawania i zaspokajania ludzkich potrzeb w zamian za osiąganie zysku. Dzięki marketingowi My – przedsiębiorcy - możemy tworzyć, komunikować i dostarczać odpowiednie wartości odpowiednim klientom – tym Klientom, którzy chcą nam zapłacić za nasze wartości. Wszystko po to aby nie skończyło się na jednorazowej transakcji, ale by zbudować lojalność i zadowolenie Klienta.
Co więcej, odpowiednio pokierowany marketing potrafi zbudować tak korzystne relacje na linii marka-klient, że przekują się one na wymierne korzyści nie tylko dla samej organizacji, ale i dla innych podmiotów z nią związanych (mowa tu o różnego rodzaju kooperacjach, referencjach i kreowaniu nowych okoliczności współpracy sprzyjających wszystkim stronom relacji). W biznesie jednak zabawa dopiero się zaczyna, ale dziś marketing ma przełożenie także na inne sfery życia każdego z nas...
Marketing nie tylko dla marketingowca
Wszyscy kojarzymy marketing z promocją sprzedaży produktów i usług kierowaną przez firmy do konsumentów lub innych firm. Jednak obecnie marketing objął swoim zasięgiem tak wiele sfer naszego życia, że jest wykorzystywany również w polityce, sporcie, rozrywce, promocji miast a nawet w propagowaniu informacji. Szerzej opiszę to w innym artykule.
Niezależnie od tego czy jesteś przedsiębiorcą, urzędnikiem, pracownikiem etatowym czy artystą, jeżeli chcesz odnieść sukces zawodowy powinieneś zwrócić uwagę na komunikację skierowaną do swoich klientów, petentów, przełożonych czy fanów. Powinieneś zadbać o swój marketing.
To w jaki sposób dopasowujesz przekaz by w zamian odnieść pewną korzyść z danej relacji i co dajesz w zamian drugiej stronie by ona też uzyskała to na czym jej zależy, możesz również śmiało nazwać marketingiem.
Wszyscy jesteśmy po trosze strategami działu marketingu w swoim życiu. Podejmujemy decyzje na temat nawiązywania relacji, naszego wizerunku wśród bliskich i dalszych znajomych. Dbając o naszą nieposzlakowaną opinię w pracy kierujemy naszym marketingiem zwiększając szanse na awans i uzyskanie większych korzyści rozwoju. Innym razem nie dbamy o nasz marketing wdając się w pyskówkę na jednym z portali społecznościowych, zapominając zupełnie o tym, że w Internecie nic nie ginie.
Marketing pomaga podjąć słuszną decyzję
Żyjemy w świecie w którym nie ma barier rozwoju, barier w edukacji i ograniczonych możliwości w jakiejkolwiek sferze życia. Na rynku istnieją miliony produktów i usług które są gotowe spełnić nasze najbardziej indywidualne potrzeby. Wszystkie te produkty i usługi są dla nas na wyciągnięcie ręki, na telefon lub kliknięcie.
Tak szerokie spektrum możliwości sprawia jednak, że niemożliwym staje się samodzielne określenie, które produkty i usługi są nam rzeczywiście potrzebne. Tę lukę uzupełnia marketing, ponieważ firmy przy jego użyciu przygotowują komunikację skierowaną w taki sposób, byśmy zwracali uwagę na te komunikaty, które pomogą nam spełnić nasze potrzeby i tylko wtedy gdy spełniamy określone kryteria definiujące target. Mowa tu o kryteriach demograficznych, geograficznych czy psychofizycznych.
Gdzie kończy się marketing i zaczyna manipulacja?
Bardzo często konsumenci żyją w błędnym przekonaniu, że marketing to narzędzie manipulacji, które celowo tworzy potrzeby i podstępem wciska produkty i usługi nieświadomym konsumentom. Takie przekonanie jest błędne i bardzo krzywdzące dla środowiska marketingowego, które przez swoją pracę nie tylko pomaga firmom w osiąganiu zysku ale też konsumentom w podejmowaniu lepszych decyzji zakupowych.
Marketing nie tworzy potrzeb, tylko pomaga w ich zaspokojeniu. Przykładowo, producenci napojów gazowanych i izotonicznych nie stworzyli potrzeby ugaszenia pragnienia, bo w upalne dni każdy z nas ma potrzebę nawodnić organizm. Producenci za pomocą marketingu przekazują jedynie korzyści wynikające z ugaszenia pragnienia ich produktem, ale wybór pozostaje po stronie konsumenta. Idąc dalej za tym przykładem - dzięki przekazom marketingowym możemy sami zdecydować, czy bardziej zależy nam na zdrowym ugaszeniu pragnienia wodą źródlaną, nawodnieniu organizmu na sportowo napojem izotonicznym czy słodkim napojem gazowanym.
Nie jest jednak żadną tajemnicą, że nie wszyscy posługują się marketingiem zgodnie z jego przeznaczeniem. Praktycznie w każdej branży, w każdym segmencie i na każdym rynku znajdą się przedsiębiorstwa, które wykorzystują marketing nieetycznie w celu zmanipulowania konsumentów. Taka strategia na dłuższą metę nie przynosi jednak korzyści firmie i w konsekwencji dochodzi do brutalnej weryfikacji przez wolny rynek - negatywne opinie, brak powracających Klientów, rosnące niezadowolenie – to wszystko robi swoje. Dodatkowo konsumentów chronią znane wszystkim regulacje ustawowe dające prawo do odstąpienia od wadliwych lub niezgodnych z umową towarów lub usług (np. rękojmia) a nawet możliwość zwrotu produktu bez podania przyczyny przy transakcjach zawartych na odległość.
Mając jednak to wszystko na uwadze, pomimo dobrej wiary w szczere intencje twórców strategii marketingowych warto weryfikować informacje podawane przez producentów w przekazach medialnych czy nie naciągają zanadto rzeczywistości. Dziś dzięki internetowi jest to szczególnie łatwe. Możemy błyskawicznie znaleźć innych – byłych Klientów, którzy mieli styczność z daną marką i dowiedzieć się wszystkiego co nas interesuje.
Trzeba jednak pamiętać, że dobry marketing firmy to taki, który potrafi zadowolić Klientów przy jednoczesnym osiąganiu zysku – jeżeli działania marketingowe nie skupiają się na zadowoleniu Klientów nie możemy mówić o marketingu, ale o wykorzystaniu mechanizmów marketingowych do manipulacji.
Dwie strony medalu
Mając jasność tego jak istotny wpływ ma marketing na nasze życie, możemy być bardziej świadomi jego działania a nawet wykorzystać go na swoją korzyść – pamiętając, że odpowiedni marketing relacji pomoże nam w życiu zawodowym i osobistym. Świadomi jego mocy zaczynamy być bardziej czujni i wrażliwi na komunikaty zewnętrzne. Stajemy się decydentami w zakresie tego co chcemy aby do nas docierało a czego nie chcemy dopuszczać do swojej świadomości. Ignorujemy natłok komunikatów marketingowych i wybieramy te które wydają się być dla nas najlepsze.
Ale jest też druga strona medalu. Wszystko co dotyczy naszego wyobrażenia o jakości i wartości produktów lub usług z którymi się stykamy, miejsc do których planujemy się wybrać, potraw jakie chcemy próbować zostało nam poniekąd przemycone w reklamach podprogowych, wytworzonych przez marketing. Decydując się na zakupy jesteśmy święcie przekonani, że dokonujemy wyborów na podstawie własnych przekonań, ale w dużej mierze decyzje zakupowe podejmujemy pod wpływem marketingu.
Dla nas jako przedsiębiorców jest to kluczowa informacja przemawiająca za tym, że firma bez marketingu, nie istniejąca w świadomości Klientów, nie komunikująca swoich kluczowych wartości, nie pozycjonująca się w ramach segmentu w którym występują potencjalni Klienci - nie ma racji bytu. Z punktu widzenia nas jako konsumentów powinniśmy bacznie obserwować komunikację reklamową marek z których korzystamy, wyłuskiwać te właściwe propozycje wartości i zapobiegać próbom manipulacji weryfikując przekaz w kilku niezależnych źródłach.
